Onze inwoners hebben voldoende middelen voor hun levensonderhoud en om naar vermogen mee te kunnen doen
We vinden het belangrijk dat onze inwoners in hun levensonderhoud kunnen voorzien en om mee te kunnen doen in onze samenleving. De meeste inwoners werken en redden zich goed. Sommige inwoners hebben de hulp nodig van de gemeente om te voorkomen dat werkloosheid of armoede leidt tot zorgen over inkomen, schulden en sociale uitsluiting. We willen dat de kinderen in gezinnen met (dreigende) armoede veilig opgroeien, gelijke kansen krijgen en op tijd gezien worden, bijvoorbeeld in het onderwijs. We weten dat langdurige geldzorgen kunnen leiden tot chronische stress, gezondheidsproblemen en dus minder denk- en doevermogen. Daardoor wordt meedoen aan de samenleving en het oplossen van problemen nog moeilijker. Informatie en hulp moet daarom makkelijk toegankelijk zijn. Een vraag om hulp vereist een integraal plan op maat. Het bestrijden van armoede en schulden maakt onze inzet op de andere opgaven van deze agenda effectiever.
Trends en ontwikkelingen
Armoede en bestaanszekerheid
Meer dan een half miljoen Nederlandse huishoudens leven in armoede en maar liefst 1 op de 5 mensen heeft betalingsproblemen. En de gevolgen liegen er niet om: armoede en schulden kunnen leiden tot stress, verminderde gezondheid, opvoedproblemen, uitsluiting en soms zelfs het missen van een dak boven het hoofd. Kinderen die opgroeien in armoede lopen vaak een achterstand op die nauwelijks nog in te lopen is. Bestaanszekerheid gaat over een bestaan met voldoende en voorspelbaar in komen, een woning, toegang tot onderwijs en zorg en een buffer voor onverwachte uitgaven.
Energiearmoede
Vanwege de sterk gestegen energieprijzen neemt het risico op energiearmoede toe. Risicogroepen zijn inwoners met een laag inkomen en een hoge energierekening en/of een minder goed geïsoleerd huis. Het Rijk stelt middelen beschikbaar aan gemeenten om energiearmoede te bestrijden.
De toegenomen inflatie met mogelijk gevolgen voor de minimaregelingen
Door de sterk toegenomen inflatie en stijgende prijzen voor energie en levensonderhoud daalt de koopkracht. Het risico op financiële problemen neemt daardoor toe. Een gevolg kan zijn dat inwoners die voorheen rond konden komen, nu moeite hebben met het betalen van de rekeningen. Naar verwachting wordt er een groter beroep gedaan op minimaregelingen en bijvoorbeeld de Voedselbanken.
Vroegsignalering
Nog steeds sluiten nieuwe partners zich aan bij de aanpak vroegsignalering. Dit vergroot het bereik en betekent automatisch een stijging van het aantal meldingen. Vroegsignalering is een belangrijk instrument om inwoners met (dreigende) schuldenproblematiek in een zo vroeg mogelijk stadium te bereiken.
Wettelijke schuldsanering
In 2023 is de wettelijke aflosperiode bij schuldsaneringstrajecten in het kader van de Wsnp (Wet schuldsanering natuurlijke personen) verkort van 36 naar 18 maanden. Dit betekent dat inwoners sneller schuldenvrij zijn en weer mee kunnen doen. Het verkorten van de termijn maakt nazorg en begeleiding extra belangrijk.
Werk en inkomen
Wij vinden het belangrijk dat al onze inwoners voldoende middelen hebben om in hun levensonderhoud te kunnen voorzien en naar vermogen te kunnen meedoen. Samen met Provalu en de ISD Bollenstreek geven wij invulling aan onze taak op het gebied van participatie, werk en inkomen. Als een inwoner (tijdelijk) geen werk heeft of niet kan voorzien in het eigen levensonderhoud, kan ISD Bollenstreek een uitkering toekennen. ISD zorgt vervolgens voor bemiddeling, begeleiding en/of activering. Zodra er werkvermogen in beeld komt, volgt overdracht aan Provalu. Provalu zorgt voor verdere toeleiding, scholing, training en bemiddeling naar werk als dat zelfstandig niet lukt. Wij werken hierbij nauw samen met het Werkgeversservicepunt Holland Rijnland.
Wet sociale werkvoorziening
Bij de invoering van de Participatiewet in 2015 is de instroom in de Wet sociale werkvoorziening (WSW) gestopt. Dit betekent dat de huidige WSW-populatie zal afnemen en nieuwe doelgroepen zich aanmelden. Inmiddels is duidelijk dat de uitstroom uit de WSW sneller verloopt dan verwacht. Deze trend is begonnen in 2021 en zal zich voortzetten in 2024. Dit heeft op termijn ook gevolgen voor de subsidiëring/ financiering vanuit het Rijk. Daarom zetten we samen met onze uitvoeringsorganisatie Provalu (GR KDB) in op andere soorten van dienstverlening voor de veranderende doelgroep en onderzoeken we nieuwe mogelijkheden voor het (terug)begeleiden naar de arbeidsmarkt van mensen met een arbeidsbeperking.
Nieuw Beschut
Na het stoppen van nieuwe instroom in de WSW, is "Nieuw beschut" een van de nieuwe regelingen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Deze regeling is bedoeld voor de kwetsbaarste doelgroep. We zien inmiddels dat de animo voor beschut werkplekken in een gedeelte van onze regio hoger ligt dan het landelijk beeld. Wij willen ook deze groep mensen een plek bieden in onze samenleving en zullen daarom ook in 2024 inzetten op het stimuleren van meer beschut werkplekken. Daardoor zullen we waarschijnlijk boven de taakstelling uitkomen. Deze ontwikkeling, opgeteld bij het wegvallen van een bonusregeling (Rijk) voor "Nieuw beschut” en de invoering van de CAO “Aan de Slag", leidt tot een financieringstekort waar we kritisch naar moeten kijken.
PRO/VSO aansluiting op de arbeidsmarkt
We zien een groei in het aantal jongeren dat via praktijkonderwijs/voortgezet speciaal onderwijs (PRO/VSO) het doelgroepenregister instroomt. Deze jongeren worden na afronding van hun studie automatisch opgenomen in het doelgroepenregister. In samenwerking met Provalu en Het Jongerenpunt zetten we er stevig op in om deze jongeren succesvol naar de arbeidsmarkt te begeleiden. Sommigen zijn direct bemiddelbaar naar arbeid, anderen hebben wat meer aandacht nodig. Dit kan een vervolgopleiding in het regulier onderwijs zijn, waarvoor wij in samenwerking met MBORijnland een hybride leeromgeving hebben ontwikkeld, maar ook het volgen van stages en cursussen. Bij dit laatste spreken we van maatwerkoplossingen. Wij blijven investeren in de toekomst van onze jeugd.
Reguliere uitkering (bijstand) Participatiewet
Ondanks min of meer gelijkblijvende aantallen is er een duidelijk verandering waarneembaar binnen de groep mensen met een uitkering via de Participatiewet. Het aanwezige arbeidspotentieel binnen deze groep neemt sterk af. Voorheen had 60% van de mensen een redelijk tot goed arbeidspotentieel en was 40% moeilijk bemiddelbaar was. We zien dat deze verhouding omdraait. We vergroten daarom onze focus op deze moeilijk te bemiddelen groep. Dit doen wij onder andere door in samenwerking met ISD Bollenstreek en Provalu diverse activerings- en Werkfittrajecten aan te bieden.
Wijziging Wet Gemeenschappelijke Regelingen
Op 1 juli 2022 is de wijziging van de Wet gemeenschappelijke regelingen in werking getreden. Sindsdien hebben gemeenteraden meer mogelijkheden om hun kaderstellende en controlerende rol te versterken binnen de samenwerkingsverbanden waaraan zij deelnemen.
In de Maatschappelijke agenda Teylingen: Leven Lang Meedoen staan de meerjarige ambities en acties benoemd:
Onze ambitie: wat willen we bereiken?
Inclusie:
Wat gaan we doen?
|
|---|
Hoe meten we of het lukt?
Onderstaande gegevens moeten worden gezien als een nulmeting. We zijn druk bezig met het opzetten van een monitorsysteem waarmee gegevens automatisch en actueel kunnen worden gepresenteerd in relatie tot andere gemeenten en tot het verleden.
Wat gaan we meten? | Hoe is de situatie nu? | Bron |
|---|---|---|
% huishoudens met een inkomen tot 130% van het sociaal minimum Dit inkomen houdt rekening met de grens van inkomensondersteunende maatregelen en biedt ruimte voor mensen die met stapeling van kosten te maken hebben. | 9,2% (2019)[1] | CBS |
% inwoners met risicovolle of problematische schulden | 4% (2020) volwassenen 18+ | GGD |
Netto arbeidsparticipatie* Dit is het aandeel van de werkzame beroepsbevolking in de totale bevolking. | 76% (2022) | CBS |
% inwoners waarbij financiën geen belemmering vormen om mee te doen Dit is het percentage inwoners dat aangeeft dat hun financiële situatie hen niet of nauwelijks belemmert in deelname aan het maatschappelijk leven. | 86% (2020) | Burgerpeiling VNG |
Aantal banen per 1.000 inwoners in de leeftijd 15 – 64 jaar* | 698,7 (2022) | LISA |
Aantal personen met een bijstandsuitkering per 10.000 inwoners* | 176,4 (2021) | CBS |
Aantal lopende re-integratievoorzieningen per 10.000 inwoners van 15 – 64 jaar* | 78,3 (2022, voorlopige cijfers) | CBS |
% Werkloze jongeren t.o.v. 16 t/m 22-jarigen* | 1% (2021) | CBS jeugd |
% Kinderen tot 18 jaar in een uitkeringsgezin* | 3% (2021) | CBS jeugd |
* Dit is een indicator, die we conform de Regeling Beleidsindicatoren verplicht zijn om op te nemen in dit document.
[1] Dit zijn voorlopige cijfers.
Wat willen we bereiken?
Doel: | Financieel misbruik van kwetsbare inwoners neemt af |
|---|
Wat gaan we daarvoor doen?
Activiteit | Activiteit omschrijving | ||||
F1 | De afgelopen jaren is deelgenomen aan de Alliantie Financieel Misbruik. Deze Alliantie heeft veel overeenkomsten met de Alliantie Eén tegen Eenzaamheid, zowel qua doelgroep als qua aangesloten organisaties. Deelname aan de Alliantie Eén tegen Eenzaamheid vervangt daarmee de deelname aan de Alliantie Financieel Misbruik. |
Wat willen we bereiken?
Doel: | Zo veel mogelijk inwoners zijn in staat in hun eigen inkomen te voorzien |
|---|
Wat gaan we daarvoor doen?
Activiteit | Activiteit omschrijving | ||||
A1 | Het “Project Sturing en Samenwerking” staat aan de basis van de transformatie van uitvoeringsorganisatie Provalu naar een toekomstbestendig sociaal ontwikkelbedrijf. Met daarbij behorende dienstverlening die aansluit op de uitdagingen die de Participatiewet met zich meebrengt en de kansen op duurzame uitstroom van onze kwetsbaarste inwoners vergroot. Een van de belangrijkste doelen van dit project s het bepalen van een gemeenschappelijk gedragen toekomstvisie. "sturing en Samenwerking wordt afgerond in 2023. |
Wat willen we bereiken?
Doel: | Inwoners zonder betaald werk kunnen meedoen en ervaren een zinvolle bijdrage aan de samenleving |
|---|
Wat gaan we daarvoor doen?
Activiteit | Activiteit omschrijving | ||||
B1 | Het project Lekker Fit is de opvolger van het project Meedoen dat eind 2022 werd beëindigd. Lekker Fit is een sociaal activeringstraject gericht op participatie voor inwoners met (en zonder) een participatie-uitkering. |
Wat willen we bereiken?
Doel: | Het gebruik van minimaregelingen verbetert |
|---|
Wat gaan we daarvoor doen?
Activiteit | Activiteit omschrijving | ||||
C1 | Wij voeren communicatieacties uit om de bekendheid van de regelingen te vergroten onder zowel inwoners als de maatschappelijke partners. |
Wat willen we bereiken?
Doel: | Het aantal inwoners met problematische schulden neemt af |
|---|
Wat gaan we daarvoor doen?
Activiteit | Activiteit omschrijving | ||||
D1 | We voeren acties uit het beleidsplan Schuldhulpverlening uit. Dit betekent onder meer dat we inzetten op vroegsignalering, op preventie van schulden en op bewustwording. |
Wat willen we bereiken?
Doel: | Inwoners met geldzorgen weten waar ze terecht kunnen voor hulp en hulp is toegankelijk en effectief |
|---|
Wat gaan we daarvoor doen?
Activiteit | Activiteit omschrijving | ||||
E1 | Door aan te sluiten bij initiatieven die zich specifiek richten op het laagdrempelig bereiken en helpen van inwoners met (problematische) geldzorgen, maken wij de hulp toegankelijker. | ||||
E2 | We voeren communicatieacties uit om inwoners te informeren waar zij met hulpvragen terecht kunnen. | ||||
E3 | We bevorderen de samenwerking tussen (schuld)hulpverleners, vrijwilligers en maatschappelijke partners om effectief hulp te kunnen verlenen. |
SAMENWERKINGSPARTNERS
Verbonden partijen | Overige samenwerkingspartners |
|---|---|
Bureau Leerrecht (onderdeel van Holland Rijnland) | Onderwijsveld |